Παρασκευή 17 Ιουλίου 2009

Οι Σοφιστές

Η προσωκρατική φιλοσοφία τοποθετείται χρονικά τον 6ο και 5ο αιώνα π.Χ. Ήταν κυρίως κοσμολογική, δηλαδή ασχολούνταν με τον εξωτερικό κόσμο και τη φύση.
Τον 4ο αιώνα π.Χ. αντικαθίσταται απ' τη λεγόμενη "σωκρατική φιλοσοφία" (Σωκράτης, Πλάτωνας, Αριστοτέλης) που είναι ανθρωπολογική, βάζει, δηλαδή, στο κέντρο τον άνθρωπο.
Το πέρασμα προς τη νέα πραγματικότητα ανοίγουν οι σοφιστές που κάνουν την εμφάνισή τους από τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. Διδάσκουν, κυρίως, ρητορική, πολιτική και την τέχνη επιτυχίας στη ζωή.
Τα θέματα που τους απασχολούν είναι ηθικοκοινωνικά. Χρέος κάθε ανθρώπου είναι η αναζήτηση της γνώσης. Οι γνώσεις είναι μέσα επικράτησης στη ζωή. Δεν υπάρχουν αλήθειες αντικειμενικές, όλα είναι υποκειμενικά, προϊόντα των αισθήσεων.
Κυρίαρχη στη σκέψη των σοφιστών είναι η αντίθεση μεταξύ "θέσεως" και "φύσεως". Η πρώτη ταυτίζεται με το "νόμο", είναι τεχνητό δημιούργημα, περιλαμβάνει όσα επινοούν οι άνθρωποι για να εξασφαλίσουν ομαλή κοινωνική συμβίωση. Η δεύτερη περιλαμβάνει το "αληθινό", την ουσία των όντων, το αυθόρμητο, αυτό που πράγματι είμαστε...
Σπουδαιότεροι σοφιστές ήταν:
α) Πρωταγόρας ο Αβδηρίτης (480-410 π.Χ.). Βασικό σημείο διδασκαλίας του το "πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος". Όλα είναι υποκειμενικά ...
β) Αντιφών. Σύγχρονος του Σωκράτη. Πρώτο αγαθό θεωρούσε την παιδεία και πρώτο κακό την αναρχία. Υπέρμαχος της ισότητας των ανθρώπων και πολέμιος των κοινωνικών διακρίσεων.
γ) Γοργίας ο Λεοντίνος (483-375 π.Χ.). Πατέρας της ρητορικής τέχνης. Δίδασκε την άκρα αγνωσία.