Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2010

Αν ρωτούσαμε έναν σκύλο κι έναν ελέφαντα για το μέγεθος του ανθρώπου, θα παίρναμε την ίδια απάντηση;

Στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. η Αθήνα ήταν το πολιτιστικό κέντρο του κόσμου!
Το πολιτικό σύστημα της πόλης απαιτούσε τη γνώση και η γνώση τροφοδοτούσε τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Η "άμεση δημοκρατία" είχε ανάγκη από πολίτες μορφωμένους και κατόχους της ρητορικής τέχνης. Την ανάγκη αυτή έσπευσε να ικανοποιήσει ένα ολόκληρο ρεύμα περιπλανώμενων δασκάλων και φιλοσόφων, που άρχισε να συρρέει στην πόλη απ' όλον τον ελληνόφωνο χώρο.
Αποκαλούσαν τους εαυτούς τους "σοφιστές" και ζούσαν παραδίδοντας μαθήματα στους Αθηναίους.
Είχαν ταξιδέψει πολύ και γνώριζαν πολλά συστήματα διακυβέρνησης. Είχαν διαπιστώσεις πως τα ήθη, τα έθιμα, οι νόμοι και οι μύθοι των διαφόρων λαών είχαν σημαντικές διαφορές.
Οδηγήθηκαν έτσι στο συμπέρασμα πως όλα είναι σχετικά. Δεν υπάρχουν σταθερά κριτήρια για το τι είναι "δίκαιο" και "άδικο", και πως "ο άνθρωπος είναι το μέτρο των πάντων" δηλ. κάθε τι παίρνει το νόημά του σε σχέση με τις ανάγκες των ανθρώπων.
Ο Σωκράτης, αντίθετα, πίστευε πως υπάρχουν κάποιες αξίες σταθερές και απόλυτες, που ισχύουν παντού και πάντα.

Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2010

Ένας "υλιστής" που δεν ήθελε τον περσικό θρόνο!

Ο Δημόκριτος πίστευε πως ο κόσμος αποτελείται από μικρά, αιώνια, αόρατα, άφθαρτα και αναλλοίωτα κομματακάκια, που τα ονόμασε "άτομα"!
Η λέξη "άτομο" σημαίνει αυτό που δεν μπορεί να κοπεί, να χωριστεί σε μικρότερα κομμάτια.
Υπάρχουν αμέτρητα είδη ατόμων, έλεγε ο Δημόκριτος. Γι' αυτό και μπορούν να συνδυαστούν με αμέτρητους τρόπους για να φτιάξουν ένα σωρό πράγματα.
Όταν ένας οργανισμός πεθαίνει τα άτομα που τον αποτελούν σκορπίζονται και μπορούν να ενωθούν με άλλα άτομα και να αποτελέσουν ένα νέο σώμα.
Τα άτομα κινούνται ελεύθερα στο χώρο, αιωρούνται και μετατοπίζονται Είναι εφοδιασμένα με κάτι σαν "άγκιστρο" ή "θηλιά" για να πιάνονται μεταξύ τους και να χτίζουμε τα πράγματα που βλέπουμε γύρω μας...
Ακόμα κι η ψυχή του ανθρώπου αποτελείται από άτομα. Όταν ο άνθρωπος πεθαίνει, τα άτομα της ψυχής του σκορπίζονται προς κάθε κατεύθυνση και μπορούν να συγκροτήσουν μια άλλη ψυχή που γεννιέται εκείνη τη στιγμή! Αυτό σημαίνει πως η ψυχή του ανθρώπου, κατά τη γνώμη του, δεν είναι αθάνατη.
Πίσω από τα άτομα δεν κρύβεται καμία "δύναμη", "πρόθεση" ή "πνεύμα". Υπάρχουν μόνο τα άτομα και το κενό ανάμεσά τους. Κι επειδή πίστευε μονάχα στην ύλη, τον αποκαλούμε "υλιστή".
Αυτό δεν σημαίνει πως όλα γίνονται συμπτωματικά. Όλα υποτάσσονται στους αμετακίνητους νόμους της φύσης. Όλα όσα συμβαίνουν έχουν μια φυσική αιτία που βρίσκεται κρυμμένη μέσα στα ίδια τα πράγματα.
Κάποτε, μάλιστα, είπε πως προτιμάει ν' ανακαλύψει έναν απ' τους φυσικούς νόμους, παρά να γίνει βασιλιάς των Περσών!

Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2010

Αναξαγόρας: ο Γαλιλαίος της αρχαιότητας!

Καταγόταν απ' τη Μικρά Ασία.
Στα σαράντα του ήρθε στην Αθήνα και αναδείχθηκε σε έναν απ' τους "ενοχλητικότερους" φιλοσόφους της εποχής του.
Υποστήριζε πως ο Ήλιος δεν ήταν Θεός αλλά μια πύρινη μάζα, ακόμα μεγαλύτερη κι από την Πελοπόννησο!
Πίστευε πως όλα τα ουράνια σώματα είναι όμοια με τη Γη και φτιαγμένα από το ίδιο υλικό. Γι' αυτό θεωρούσε πιθανό να υπάρχουν άνθρωποι και στους άλλους πλανήτες.
Κατά τη γνώμη του, το φεγγάρι δεν έλαμπε από μόνο του αλλά έπαιρνε το φως του από τη Γη.
Προσπάθησε, επίσης, να εξηγήσει λογικά τις εκλείψεις του ήλιου.
Οι Αθηναίοι τον κατηγόρησαν για ασέβεια προς τους Θεούς και τον υποχρέωσαν να φύγει από την πόλη τους...