Ο Καντ δεν δεχόταν πως η συνείδηση του ανθρώπου είναι «τάμπουλα ράζα», ένας λευκός και παθητικός πίνακας, που καταγράφει απλώς τις εντυπώσεις που έρχονται απ’ έξω. Θεωρούσε πως η συνείδηση συνεισφέρει κι αυτή και σφραγίζει την αντίληψή μας για τον κόσμο. Μπορείς να το παρομοιάσεις με ό,τι συμβαίνει όταν γεμίζουμε ένα γυάλινο δοχείο: Το νερό παίρνει το σχήμα του δοχείου. Έτσι και οι εμπειρίες μας παίρνουν το σχήμα και τη μορφή που τους δίνει η συνείδησή μας. Με άλλα λόγια, δεν προσαρμόζεται μόνο η συνείδηση στα πράγματα, αλλά και τα πράγματα στη συνείδηση.
Το 1787 ο Διαφωτιστής φιλόσοφος Κοντορσέ δημοσίευσε την πρώτη διακήρυξη που αναγνώριζε πως η γυναίκα έχει τα ίδια φυσικά δικαιώματα με τον άντρα. Υπενθυμίζουμε πως όταν οι Διαφωτιστές έκαναν λόγο για «φυσικά δικαιώματα» εννοούσαν εκείνα που τα αποκτούσε κάποιος επειδή απλά γεννήθηκε άνθρωπος. Η Γαλλική Επανάσταση του 1789 ψήφισε μια σειρά δικαιωμάτων για όλους ανεξαίρετα τους πολίτες. Πολίτες, όμως, ήταν μόνο η άντρες! Μια απ’ τις ηρωίδες της Επανάστασης, η Ολυμπία ντε Γκουζ, απαίτησε το 1791 ίδια δικαιώματα και για της γυναίκες! Την εκτέλεσαν το 1793 και απαγόρευσαν στις γυναίκες κάθε πολιτική δραστηριότητα...
Αν τα γαϊδούρια είχαν να διαλέξουν ανάμεσα στα άχυρα και στο χρυσάφι, θα διάλεγαν τα άχυρα! Γιατί αυτά τους είναι πολύ πιο χρήσιμα και αναγκαία... Αν οι υλικές απολαύσεις ήταν η ευτυχία, τότε τα πιο ευτυχισμένα πλάσματα της γης θα ήταν τα βόδια! Προσέξατε ποτέ με πόση ηδονή απολαμβάνουν το τριφύλλι στο λιβάδι;
Κάπου στην Παλαιά Διαθήκη (νομίζω στο βιβλίο «Σοφία Σολομώντος») υπάρχει η εξής φράση: «Μ’ εκείνα που ο καθένας αμαρτάνει, μ’ αυτά και τιμωρείται»! Φαντάζομαι θέλει να πει πως οι ίδιες οι ηδονές που απολαμβάνει ο άνθρωπος, αυτές γίνονται τα δεσμά του, το μαρτύριό του και το σύνδρομό του...
Ο άνθρωπος δεν είναι ούτε καλός ούτε κακός αλλά, ανάλογα με τις περιστάσεις και σε δεδομένη περίπτωση, ικανός για όλα.
A. Gehlen
Η αγάπη είναι η κατάσταση όπου ο άνθρωπος βλέπει τα πράγματα κατά το πλείστον όπως δεν είναι.
Νίτσε
Ο Καντ δεν δεχόταν πως η συνείδηση του ανθρώπου είναι «τάμπουλα ράζα», ένας λευκός και παθητικός πίνακας, που καταγράφει απλώς τις εντυπώσεις που έρχονται απ’ έξω.
