Τον 20ό αιώνα πολλοί διανοούμενοι "είδαν" αρετές στα ολοκληρωτικά καθεστώτα, κι έκλεισαν τα μάτια στην απανθρωπιά τους.Μιλήσαμε ήδη για τον Μάρτιν Χάιντεγκερ, ένα απ' τα πιο λαμπρά μυαλά στην ιστορία της ανθρώπινης σκέψης, που το 1933 έγινε μέλος του Ναζιστικού Κόμματος και, αργότερα, υμνητής του Χίτλερ.
Αλλά δεν ήταν ο μόνος. Ο ποιητής Έζρα Πάουντ υπήρξε ένθερμος οπαδός του Μουσολίνι.
Ο φιλόσοφος Ζαν Πολ Σαρτρ υμνούσε το "Μεγάλο Άλμα Εμπρός" του Μάο!
Ο Μισέλ Φουκό υμνούσε τη βία και την απανθρωπιά ως θεμιτό μέσο πολιτικής δράσης.
Και ολόκληρη, σχεδόν, η γαλλική αριστερή διανόηση υμνούσε τα "επιτεύγματα" του "υπαρκτού σοσιαλισμού", κλείνοντας τα μάτια στα γκουλάγκ και στα ψυχιατρεία!
Αλήθεια, τα πολιτικά λάθη των φιλοσόφων καταστρέφουν την αξία των θεωριών τους;
Μπορούμε να πούμε πως η αξία των αποδείξεων του Ευκλείδη εξαρτάται απ' το πώς συμπεριφερόταν στους δούλους του;
6 σχόλια:
Ξέχασες τον Dali.
θυμήθηκα παρόμοιες συζητήσεις που έχω κάνει πολλές φορές αλλά ήταν επικεντρωμένες στο θέμα των καλλιτεχνών. Όμοια με τα τελευταία δικά σου ερωτήματα απορούσα αν μπορεί να μειώθει η καλλιτεχνική αξία του City Lights από το γεγονός ότι ο Chaplin ήταν παιδόφιλος.
Έχω την πεποίθηση ότι οποιοσδήποτε άνθρωπος έχει αφήσει πίσω του έργο πρέπει να κρίνεται πρώτα από αυτό. Βέβαια πολλοί τέτοιοι σπουδαίοι άνθρωποι μπορούν να γίνουν με χαρακτηριστική ευκολία ινδάλματα από τις υπόλοιπες γενιές και ίσως για αυτό επικεντρώνονται στο άσχημο του χαρακτηρά για να τους απομυθοποιήσουν.
Το δικό σου θέμα νομίζω πως έχει πιο πολλές προεκτάσεις. Είναι αντιφατικό το γεγονός πως άνθρωποι με μεγάλες ιδέες που οραματίζονται το κοινό καλό είναι υπερασπιστές καταστάσεων που πολύ απλά πάνε τον κόσμο πίσω.Άλλο να είσαι απλά ένας κακός άνθρωπος και άλλο να προξενείς συμφορές σε πολύ κόσμο. Οι θεωρίες τους δεν χάνουν την αξία τους αλλά ένας μικρός προβληματισμός εξακολουθεί να υφίσταται. Σόρρυ για την πολυλογία και συγχαρητήρια για μία ακόμη πολύ καλή ανάρτηση.
Το έργο που κάποιος προσέφερε είναι αυτόνομο από την στιγμή που γεννιέται και προσφέρεται... Κρίνω το έργο χωριστά, και τον δημιουργό χωριστά... Βάζω στο ζύγι τα υπέρ και τα κατά του... Αλλά και πάλι δεν είμαι σίγουρος για την κρίση... Σήμερα σκέφτομαι για παράδειγμα αν ο Χίτλερ είχε κατά νου το τι ήταν ικανοί να πράξουν οι Εβραίοι όταν θέλησε να τους ξεπαστρέψει από προσώπου γης... Αν ναι, αν δηλαδή ήταν ικανός να "δει" στο μέλλον την εξέλιξη αυτού του λαού σε δυνάστη όχι μόνον των Παλαιστινίων αλλά και της ανθρωπότητας ολόκληρης μέσω του ελέγχου της Παγκόσμιας Οικονομίας, τότε μήπως και να τον κρίναμε ηπιότερα;;; Τα θύματά του μήπως έγιναν πιό απάνθρωποι θύτες από τον ίδιο;;;; Σαν το φίδι που σώσαμε το χειμώνα και μας τσίμπησε την άνοιξη....
Σε ευχαριστώ που με προβλημάτισες...
Ναι, ο Νταλί ήταν υποστηριχτής του Φράνκο!
Κάποιοι κατηγόρησαν και τον Πλάτωνα πως υποστήριζε τους τυράνους των Συρακουσσών, αλλά για το θέμα αυτό θα μιλήσουμε στο επόμενο ποστάκιον...
Argram, θα μπορούσαμε, άραγε, να κάνουμε την εξής διάκριση;
Στις θετικές επιστήμες και στην τέχνη πρέπει να κρίνουμε το έργο ανεξάρτητα απ' το πρόσωπο του δημιουργού τους.
Όταν, όμως, πρόκειται για διατύπωση φιλοσοφικών, ιδεολογικών και θρησκευτικών θεωριών και απόψεων, που επηρεάζουν πιο άμεσα τη διμόρφωση της κοινωνικής συνείδησης και των χαρακτήρων, θα πρέπει να ελέγχουμε κατά πόσον η θεωρία συμβαδίζει με την πράξη...
Σπύρο, ο Χίτλερ είχε μια γενικότερη θεωρία περί "κατώτερων φυλών, εθνοτήτων και υπανθρώπων"!
Δεν πιστεύω πως ήθελε την εξολόθρευση των Εβραίων, των Τσιγγάνων, των Σλάβων κλπ επειδή προέβλεπε τα εγκλήματα που, ενδεχομένως, όλοι αυτοί θα διέπρατταν στο μέλλον...
Φρίκαρα τώρα με αυτά που διάβασα.
Πρώτον ποιος σας είπε argram ότι ο Τσάπλιν ήταν παιδόφιλος? Εντάξει, προτιμούσε τις γυναίκες νέες, αλλά δεν βίασε κανένα παιδάκι κι έμεινε με την Ούνα Ο' Νηλ παντρεμένος για 34 χρόνια.
Δεύτερον, drmakspy ο Χίτλερ ξεπάστρευε τους Εβραίους γιατί είχαν οικονομική δύναμη, όχι γιατί είχε κρυστάλλινη σφαίρα και έβλεπε το μέλλον. Στο κάτω κάτω της γραφής, δεν είναι όλοι οι Εβραίοι υπέρ του Ισραήλ. Και φαντάζομαι ότι δεν έχετε αποδείξεις για θηριωδίες των Τσιγγάνων και των ομοφυλόφιλων.
Τώρα, οι ιδέες που φέρει ένα καλλιτεχνικό έργο ή ένα φιλοσοφικό κείμενο, φυσικά, υπόκεινται και αυτές σε κρίση.
Όσον αφορά, όμως, στην επιστήμη, η ιδεολογία του επιστήμονα είναι, μάλλον, άσχετη. Όχι πάντα όμως. Τα πειράματα του Μένγκελε στους Τσιγγάνους και τους νάνους, ότι αποτέλεσμα κι αν είχαν ήταν απάνθρωπα και δεν ξέρω αν μπορούν να δικαιολογηθούν.
Μερικές απαντήσεις ενός περαστικού:
Για τις θηριωδίες των τσιγγάνων αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά σε όσα υποφέρουν οι Έλληνες εξαιτίας τους εδώ και δεκαετίες.
Ένα: Είδα κάποι πράγματα να γράφονται που, πραγματικά, είναι άδικος κόπος να σας εξηγήσω έστω και τα βασικά. Ειδικά περι εθνικοσοσιαλισμού δεν ξέρετε που πάνε τα τέσσερα.
Δεύτερον και πιο σημαντικό: Ποιοι είστε εσείς που θα κρίνετε τέτοιους μεγάλους φιλοσόφους; Ποιος σας όρισε να κόβετε και να ράβετε όπως σας συμφέρει τέτοιες προσωπικότητες; Κάνενα δημιούργημα δεν είναι αυτόνομο. ΌΛα πηγάζουν απο κάπου. Είναι τυχαία η διαφορετικότητα που έχουν οι εθνικές παραδοσιακές μουσικές απο την παγκοσμιοποιημένη ποπ; Με λίγα λόγια θέλετε να καταντήσετε τον Πλάτωνα και τον Χαίντεγκερ απλές γλάστρες και να τους χρησιμοποιείτε σαν διακόσμηση. Λυπάμαι που θα σας στεναχωρήσω, αλλά ο Πλάτων ήταν ΑΝΤΙΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΧΑΙΝΤΕΓΚΕΡ ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΗΣ. Ειλικρινά κύριοι και κυρίες, έχετε διαβάσει πλάτωνα η απλά λέτε το ονομά του και ότι απόσπασμα σας αρέσει; Τις αποψεις του περι ευγονικής τις ξέρετε; Το δογμα σας λεγεται δημοκρατια αντιρατσισμος και φιλελευθερισμος. Και βγαζετε φλυκταινες σε οτιδηποτε σας το θιγει. Και η φιλοσοφια που προβαλετε είναι μια φιλοσοφια του αερα, που δεν εχει καμια πιθανοτητα να εφαρμοσθει γιατι θα βλάψει το δογμα. Οι επιλογες των προσωπων αυτων ηταν οι πρακτικες τους φιλοσοφιες. Στα καθεστωτα αυτα είδαν προφανως κατι κοντινο με τα ονειρα τους, μια πιθανοτητα να πραγματοποιηθουν για αυτο και τα στηριξαν.
Μην μπειτε στον κοπο να μου απαντησετε. Με νοητικως δειλα ατομα δεν σκοπευω να κανω διαλογο. Ουτε με απογονους του προκρουστη. Είστε ικανοι να κοβατε τον πλατωνα στην μεση για να συμβαδιζει με τις συγχρονες σας αντιληψεις.
Δημοσίευση σχολίου