Συμβιβάζεται η «περισσότερη γνώση» με την «επιστροφή στη φύση»;

Οι οπαδοί του Διαφωτισμού πίστευαν πως όταν η λογική και η γνώση διαδίδονταν πλατύτερα στα λαϊκά στρώματα, τότε η ανθρωπότητα θα έκανε μεγάλα βήματα προόδου.
Ο παραλογισμός και η αμορφωσιά θα εξαφανίζονταν και θ’ άρχιζε η ιστορία της διαφωτισμένης ανθρωπότητας.
Σήμερα, μπορεί να μην είμαστε και τόσο σίγουροι πως περισσότερη γνώση σημαίνει πάντα και καλύτερες συνθήκες ζωής για τον κόσμο.
Ο Ζαν Ζακ Ρουσό έριξε το σύνθημα «πίσω στη φύση»! Με τη λέξη «φύση» οι Διαφωτιστές εννοούσαν αυτό που εμείς λέμε «λογική». Γιατί η λογική είναι δοσμένη, κατά τη γνώμη τους, στον άνθρωπο από τη φύση, ενώ η Εκκλησία και ο πολιτισμός όχι!
Η πολιτισμένη κοινωνία απομακρύνει, έτσι πίστευαν, τον άνθρωπο απ’ τη φύση, γι’ αυτό και τη θεωρούσαν ρίζα κάθε κακού!
Γι’ αυτό και ο Ρουσό ζητούσε ν’ αφήσουν τα παιδιά να ζήσουν, όσο το δυνατόν περισσότερο, μια «φυσική κατάσταση αθωότητας».