Ο Σοπενάουερ θεωρεί ως βάση της ηθικής ζωής τη συμπόνια. Έτσι ονομάζει την «άμεση, ανεξάρτητη από κάθε υπολογισμό, σχεδόν ενστικτώδη, μετοχή στον πόνο του άλλου».
Με τη συμπόνια ο άνθρωπος υπερβαίνει τα εγωιστικά κίνητρα, γκρεμίζει το μεσότοιχο που τον χωρίζει απ’ τους άλλους.
Η «αρχή της συμπόνιας» κρύβει και μια μεταφυσική διάσταση: πίσω απ’ τη φαινομενική πολλαπλότητα και ποικιλία των ανθρώπων κρύβεται η κοινή φύση και ουσία τους. Έτσι επέρχεται μια ταύτιση του ενός ατόμου με τα άλλα, το «μη εγώ» γίνεται «εγώ»!
Η συμπόνια είναι η μόνη δύναμη ενάντια στην απανθρωπιά και στη βαρβαρότητα! Γίνεται η βάση και το κίνητρο για την κατάργηση των απάνθρωπων σχέσεων καταπίεσης.
Για το Νίτσε, όμως, η συμπόνια είναι το πιο επικίνδυνο ελάττωμα του ανθρώπου! Γιατί αντιτίθεται στο νόμο της εξέλιξης και της φυσικής επιλογής! Με τη συμπάθεια διατηρούμε στη ζωή κάτι που είναι έτοιμο να πεθάνει. Αυτό όμως αποτελεί καταστροφή για την ανθρωπότητα.
Για το Νίτσε η συμπόνια είναι «η αρετή των ξεπεσμένων»! «Ο άνθρωπος», λέει, «χάνει τη δύναμή του όταν συμπονεί»!
Ο, κατά το Νίτσε, «άνθρωπος της συμπόνιας» είναι υποκριτής και ματαιόδοξος! Στην πραγματικότητα επιζητά την αυτοεπιβεβαίωση και την ηδονή: απολαμβάνει το συναίσθημα της συμπόνιας και βιώνει την έμπρακτη εκδήλωσή της ως άσκηση δύναμης…
Με τη συμπόνια ο άνθρωπος υπερβαίνει τα εγωιστικά κίνητρα, γκρεμίζει το μεσότοιχο που τον χωρίζει απ’ τους άλλους.
Η «αρχή της συμπόνιας» κρύβει και μια μεταφυσική διάσταση: πίσω απ’ τη φαινομενική πολλαπλότητα και ποικιλία των ανθρώπων κρύβεται η κοινή φύση και ουσία τους. Έτσι επέρχεται μια ταύτιση του ενός ατόμου με τα άλλα, το «μη εγώ» γίνεται «εγώ»!
Η συμπόνια είναι η μόνη δύναμη ενάντια στην απανθρωπιά και στη βαρβαρότητα! Γίνεται η βάση και το κίνητρο για την κατάργηση των απάνθρωπων σχέσεων καταπίεσης.
Για το Νίτσε, όμως, η συμπόνια είναι το πιο επικίνδυνο ελάττωμα του ανθρώπου! Γιατί αντιτίθεται στο νόμο της εξέλιξης και της φυσικής επιλογής! Με τη συμπάθεια διατηρούμε στη ζωή κάτι που είναι έτοιμο να πεθάνει. Αυτό όμως αποτελεί καταστροφή για την ανθρωπότητα.
Για το Νίτσε η συμπόνια είναι «η αρετή των ξεπεσμένων»! «Ο άνθρωπος», λέει, «χάνει τη δύναμή του όταν συμπονεί»!
Ο, κατά το Νίτσε, «άνθρωπος της συμπόνιας» είναι υποκριτής και ματαιόδοξος! Στην πραγματικότητα επιζητά την αυτοεπιβεβαίωση και την ηδονή: απολαμβάνει το συναίσθημα της συμπόνιας και βιώνει την έμπρακτη εκδήλωσή της ως άσκηση δύναμης…
7 σχόλια:
Να προσθέσω λίγα πράγματα! H βάση της φιλοσοφίας του Νίτσε είναι ο εγωισμός. Στην ουσία θεωρεί πως αυτός κατευθύνει τη συμπόνια ως ένδειξη αυτοεπιβεβαίωσης δεδομένου πως αυτός που συμπονά νιώθει ισχυρότερος απο εκείνον που δέχεται τη συμπόνια. Ο υπεράνθρωπος του νιτσεικού συστήματος έχει αποκόψει τους δεσμούς με τα "κατώτερα", ανθρώπινα συναισθήματα. Ο Σοπενάουερ είχe μια μάλλον ανορθόδοξη σχέση με τους γονείς του και το στενό οικογενειακό περιβάλλον του. Θεωρείται μισάνθρωπος αφου απόφευγε συστηματικά τισ κοινωνικές επαφές. Ίσως απο εκεί να πηγάζει η φιλοσοφία του. Εννοώ πως ένας μεγάλος παράγοντας επιρροής είναι το περιβάλλον που μεγαλώνουμε και ο τρόπος αντίληψης αυτού. Αλλά δεν μπορώ να φανταστώ το Σοπενάουερ να δέχεται τη συμπόνια κάποιου ούτε όμως και να την προσφέρει. Στο μυαλό μου μου φαίνεται πολύ απόμακρος!
Ωραία θεματολογία, και στα προηγούμενα posts. Βοηθά να γίνουν ενδιαφέρουσες συζητήσεις αλλά με τόσα φαγητά και κρασιά αυτή την εποχή...Καλό απόγευμα!
Φίλε, ευχαριστώ για την επίσκεψη και τις παρατηρήσεις σου!
Αργότερα θ' ασχοληθούμε διεξοδικά με Σοπενάουερ και Νίτσε!
Εδώ, θα προσθέσω για το Νίτσε μια γνωστή φράση του: Δεν είμαστε ουμανιταριστές. Δεν θα επιτρέπαμε ποτέ στον εαυτό μας να κάνουμε λόγο για την "αγάπη προς την ανθρωπότητα"! Δεν είμαστε αρκετά ηθοποιοί για κάτι τέτοιο...
Εγώ υποστηρίζω Σοπενάουερ! Ουουουουουουου στον Νίτσε!
Η πικρή αλήθεια είναι όμως ότι ο φουκαράς ο Νίτσε έβλεπε απλώς την πραγματικότητα... Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πλέον πολλοί άνθρωποι που θα βουρκώσουν βλέποντας κάποιον να υποφέρει. Οι περισσότεροι θα κάνουν το σταυρό τους και θα ευχαριστούν την τύχη τους που αυτοί είναι μια χαρά ενώ οι δίπλα τους υποφέρουν.
Θα επισκέπτομαι συχνά τα μαθήματα φιλοσοφίας κύριε καθηγητά. Μ'αρέσουν πολύ!!
κουάξ!
Πολύ ωραίο κείμενο.
Πάντως εμένα με νευριάζει κάποιος να με λυπάται. Δηλαδή με ποιο δικαίωμα να λυπάται εμένα, όντως πολύ εγωιστική στάση. Την ουσία της συμπόνιας τη βλέπω στο να σε βοηθάει ο άλλος, στην πράξη.
συμπόνοια ή σκληρότητα, και τα δύο είναι εξίσου ισότιμα και, μάλιστα, και τα δύο είναι ιδιοτελή, αν το εύρος της ιδιοτέλειας τροποποιηθεί ώστε να περιλαμβάνει μόνο τον ένα ή τους πολλούς. αν η ταυτότητά μου είναι αδιάσπαστη από αυτήν της κοινότητάς και η κοινότητα (η οποία μπορεί να είναι η οικογένεια, αλλά μπορεί και όλη η ανθρωπότητα, κάθε άνθρωπος - απλώς επειδή είναι άνθρωπος) είναι η ζωή μου, τότε "με συμφέρει" η συμπόνοια. αν η ταυτότητά μου είναι ατομικιστική, τότε με συμφέρει η σκληρότητα.
και στις δυο περιπτώσεις η ιδιοτέλεια της ταυτότητας του υποκειμένου είναι παρούσα.
Δημοσίευση σχολίου